Rugproblemen paard

Rugproblemen/Rugklachten is eén van de meest voorkomende problemen bij paarden. Niet zo verwonderlijk, want het gros van de paarden leert zijn rug verkeerd te gebruiken en hebben slecht ontwikkelde buikspieren. Mensen denken vaak dat een paard sterke rugspieren moet hebben, maar eigenlijk is het noodzakelijker dat de buikspieren heel sterk zijn en goed ontwikkeld. De lange rugspier moet vooral symmetrisch, los en soepel kunnen bewegen, zodat de rug kan swingen en vrij op en neer kan bewegen. Een paard hoort zijn ruiter te dragen met zijn buikspieren.

De buikspieren hebben namelijk een aantal belangrijke functies:

► ze kunnen de rug omhoog brengen/ bol maken. Let maar eens op als je een paard ziet mesten, dan spant hij zijn buikspieren, komt de rug (en met name het lendenengebied) omhoog en kantelt het paard zijn bekken.

► ze brengen het achterbeen naar voren en hebben dus een cruciale rol in het werken naar perfecte verzameling toe.

► ze bepalen de slingerwerking van het achterbeen. Zo kunnen de buikspieren aan de bolle zijde van het paard slapper zijn en komt het achterbeen minder ver onder het lichaam. Het lijkt dan of het paard onregelmatig loopt achter door deze ongelijke slingerwerking.

Paarden die moeite hebben om tijdens het rijden te mesten terwijl ze draven of galopperen zijn veelal paarden die de rug verkeerd gebruiken en te weinig buikspieren hebben. Het aan- of ontspannen van de lange rugspier heeft direct invloed op de manier waarop het paard beweegt en zijn lichaam gebruikt.

Wanneer een paard zijn lange rugspier kort maakt en aanspant, dan komen automatisch zijn hoofd en hals omhoog. Simpelweg omdat de lange rugspier vast zit aan de halswervels. Doordat de lange rugspier tevens vastzit aan het heiligbeen en in verbinding staat met het bekken, kantelt deze verkeerd op het moment dat de lange rugspier gespannen is. De achterbenen kunnen dan minder gemakkelijker ondertreden. Het aanspannen van de lange rugspier zorgt uiteraard voor veel spanning in de rug, maar met name het lendenengebied krijgt het zwaar te verduren. Heel veel paarden hebben problemen in dit gebied en worden daar snel vast gereden. Juist omdat dit gedeelte zo ontzettend van belang is wat betreft de aansturing naar de achterhand toe, is correct ruggebruik van cruciaal belang voor de gezondheid van het (rij)paard.

Als we met een paard aan het werk gaan, dan is het belangrijk dat we leren de juiste omstandigheden te creëren, waarin het paard psychisch en fysiek in de gelegenheid word gesteld om zijn lange rugspier te ontspannen. Van daaruit bereikt het paard de voorwaarts neerwaartse tendens, laat zijn hoofd en hals zakken en kantelt het bekken in de goede richting. Het op de juiste manier tot stand komen van deze nageeflijkheid is alles bepalend voor de wijze waarop het paard zijn lange rugspier en de buikspieren gebruikt. En uiteraard ook op de manier van bewegen. Met name de swung en de veerkracht in het lichaam komen veel beter tot uiting. De natuurlijke bewegingen van het paard kunnen zich ontwikkelen.

 

We leren bijna allemaal op een punt in onze ruitercarrière dat het paard in een bepaalde houding moet lopen, een bepaald frame, en dat we dit zonnodig moeten ‘afdwingen’. Pas als het paard in die houding loopt volgt de rest. Maar wat gebeurt er als we het paard in een houding dwingen te lopen alvorens hij recht is, op eigen benen loopt en in balans is? Dan spant hij zichzelf constant aan om overeind te blijven, want een scheef paard is verticaal uit balans en kan onmogelijk ontspannen in zijn rug, want dan valt hij letterlijk om (lees hier meer over het verticale evenwicht en de natuurlijke scheefheid).

Doordat de lange rugspier een bewegingsspier is, is het vooral deze spier die het paard aanspant en blokkeert bij disbalans. Het paard ervaart zowel psychisch als fysiek onbalans en houd zijn spieren voortdurend vast om zichzelf staande te houden. Probeert de ruiter dan het hoofd naar beneden te brengen al dan niet met weinig of veel geweld (nog maar niet te spreken over hulpteugels), dan ontstaat er letterlijk schade in de lange rugspier te denken aan spierscheurtjes, stijfheid, spanning en blokkades. Hierdoor verminderd de doorbloeding en kan de spier niet optimaal functioneren.

Het verkeerd functioneren van de lange rugspier heeft uiteraard ook effect op het skelet van het paard. Een gespannen lange rugspier brengt de doornuitsteeksel naar elkaar toe en hierdoor kunnen deze elkaar zelfs aanraken. Dit zorgt voor irritatie en ontstekingen aan het botvlies. Kissing spines is niet voor niets een diagnose die veelal bij paarden word vastgesteld vandaag de dag.

Met deze informatie in je achterhoofd is het niet gek dat veel paarden last krijgen van hun rug. De training moet er juist voor zorgen dat het lichaam zich pijnvrij kan ontwikkelen i.p.v. vast lopen.

Mijn ervaring is dat veel fysieke problemen in verbinding staan met rugpijn. Een mens die last heeft van zijn rug loopt ook beroerd, dat zie je gelijk. Een paard die last van zijn rug heeft, zie je ook terug in zijn bewegingen. Het komt dan ook geregeld voor dat ik voor het eerst bij iemand kom en het paard in aanvang van de les onregelmatig loopt als gevolg van de natuurlijke scheefheid. En door het paard recht te richten krijgen we ontspanning in de rug en een zuiver paard. Er word vaak gedacht dat kreupelheid leidt tot spanning in de rug en bij sommige vormen van kreupelheid is dat ook zeker zo, maar veelal is het zo dat spanning in de rug leidt tot een onregelmatige beweging.

Bekijk hier een video van een paard met rugproblemen. De amazone leert hier zelf m.b.v. mijn aanwijzingen hoe ze het paard recht en zuiver kan laten bewegen. Je ziet hier het verschil na een half uur training.