Mijn paard heeft ongelijke hoeven:

Hoe ontstaat het en hoe kun je dit verbeteren?


 We gaan om te beginnen in op het ontstaan van ongelijke hoeven en vervolgens hoe je je paard met behulp van correcte training kunt ondersteunen in het proces naar meer symmetrische hoeven. De vorm van de hoeven heeft ons namelijk veel te vertellen. 

                                                            Hoe ontstaan ongelijke hoeven?

Het ontstaan van ongelijke hoeven is eigenlijk een heel logisch gevolg als je begrijpt hoe het ontstaat. De hoeven van een paard worden namelijk gevormd door de manier waarop het paard zijn gewicht over zijn benen verdeeld. Ieder paard is  van nature enigszins scheef, een fenomeen dat bekendstaat als de natuurlijke scheefheid. Dit betekent onder andere dat ze meer gewicht dragen op één voorbeen en dat één achterbeen sterker is als de ander. 

Door deze scheefheid verschuift het verticale evenwicht naar het voorbeen aan de bolle kant van het lichaam. Dit been draagt vaak tientallen kilo's meer gewicht in vergelijking met het andere voorbeen. Deze ongelijke belasting zorgt ervoor dat de hoef aan de bolle kant anders slijt en zelfs ook letterlijk een andere vorm aan kan nemen.

Dit kun je vergelijken met de slijtage van je eigen schoenen. Als je goed kijkt naar je schoenzolen, zie je waarschijnlijk dat de ene kant meer slijt dan de andere. Of dat je bijvoorbeeld altijd je hak scheef afslijt. Dat zegt iets over hoe jij je gewicht verdeelt tijdens het lopen. Bij paarden werkt dit principe precies hetzelfde.

We onderscheiden hoeven op basis van hun vorm: plat of steil.

Wat is een platte hoef

Een hoef met lage verzenen en een brede zool die dicht bij de grond ligt.

  • Een platte hoef heeft vaak een groter contactoppervlakte met de grond als een steile hoef. 
  • Is vaak het (voor)been wat van nature het meeste gewicht draagt. 

Oorzaken:

  • Genetische aanleg (bij sommige rassen gebruikelijk).
  • Verkeerd bekappen of beslaan.
  • Verwaarloosde hoefgezondheid of slechte hoefkwaliteit.
  • Chronische overbelasting of verkeerde beweging.
  • Verkeerde gewichtsverdeling, bijvoorbeeld door natuurlijke scheefheid of compensatie bij een blessure.

 

 

Wat is een steile hoef

Een steile hoef heeft een steil profiel met een smalle zool en hoge verzenen. De hoefwand staat meer rechtop.

Een steile hoef heeft vaak een kleiner contactoppervlakte met de grond. Hierdoor draagt deze minder gewicht en fungeert hij soms meer als een 'steunvoet' dan als een volledig dragende voet.

    Oorzaken:

    • Genetische aanleg of rasgebonden eigenschappen.
    • Onbalans in de hoefstand door verkeerd bekappen of beslaan.
    • Verkeerde gewichtsverdeling, bijvoorbeeld door natuurlijke scheefheid of compensatie bij een blessure.

    Wat is het verschil tussen beide?

    Biomechanisch verschil:

    1. Drukverdeling:

      • Platte voeten: Meer druk op de zool en minder effectieve schokabsorptie.
      • Steile voeten: Meer druk op de verzenen, wat de hoefmechanisme (de natuurlijke uitzetting en samentrekking van de hoef) kan beperken.
    2. Hoefmechanisme:

      • Platte voeten: Vaak een actiever hoefmechanisme, wat kan helpen bij circulatie, maar kan leiden tot overbelasting.
      • Steile voeten: Een minder flexibel hoefmechanisme, wat de bloedsomloop kan belemmeren.
    3. Afwikkeling:

      • Platte voeten: Trager in afwikkeling, met meer kans op struikelen.
      • Steile voeten: Snellere, kortere afwikkeling, wat beweging stijf kan maken.

    Samengevat

    Wat is een platte voet?
    Een hoef met lage verzenen en een brede zool die dichter bij de grond ligt.

    Wat is een steile voet?
    Een hoef met hoge verzenen, een smalle zool, en een meer rechtopstaande hoefwand.

    Welke voet draagt meer gewicht?
    De platte voet draagt meestal meer gewicht, vooral op de zool.

    Wat zijn de biomechanische effecten van een platte voet?

    • Meer druk op de zool.
    • Verminderde schokabsorptie.
    • Kans op overbelasting en zoolkneuzingen.

    Wat zijn de biomechanische effecten van een steile voet?

    • Meer druk op de verzenen.
    • Minder flexibel hoefmechanisme.
    • Kans op spanning in pezen en gewrichten.

    Hoe beïnvloeden platte en steile voeten de beweging?

    • Platte voet: Vlakkere, tragere afwikkeling, met meer kans op struikelen.
    • Steile voet: Stijvere, kortere afwikkeling, wat beweging minder soepel kan maken.

    Hoe herken je ongelijke belasting?

    Wil je weten of jouw paard één voorbeen meer belast? Probeer dit eens:

    • Laat je paard stappen en draven op een harde, vlakke ondergrond.
    • Sluit je ogen en focus op het geluid van de landing van de hoeven.
    • Hoor je een verschil? De hoef die harder landt en meer geluid maakt draagt meer gewicht. 

    Dit is een eenvoudige manier om te ontdekken of je paard zijn gewicht ongelijk verdeelt.

    Hoe kun je ongelijke hoeven verbeteren?

    • Regelmatig bekappen door een ervaren bekapper. Leer eventueel zelf hoe je tussen deze bekapbeurten door de hoeven het beste kan onderhouden.  
    • Training gericht op symmetrische belasting.
    • Laat je paard regelmatig behandelen door een professional. Het is belangrijk om je paard te laten behandelen door een professional met kennis van het skelet, de spieren en het bindweefsel, zoals een osteopaat. Zo’n specialist kan bijdragen aan een gelijkmatige belasting van het lichaam en helpt bij het herkennen, oplossen of verbeteren van compensaties.

      Heeft je paard ongelijke hoeven? Dan is het verstandig om deze professional minimaal elke drie maanden mee te laten kijken en behandelen. Zo krijg je naast je training waardevolle feedback over de gewichtsverdeling.

      Blijven er ondanks alle inspanningen problemen bestaan? Dan kan het verstandig zijn om verder onderzoek te laten doen om de onderliggende oorzaak te achterhalen.

     

    Een belangrijk onderdeel van de oplossing ligt in het rechtrichten van je paard. Door middel van training kun je je paard helpen om symmetrischer te worden in zijn lichaam waardoor hij zijn benen gelijkmatiger gaat te belasten. Dit proces kost echter tijd en consistentie.

    Belangrijk om je te realiseren: een paard beweegt het grootste deel van de dag zelfstandig, zonder directe invloed van jou. Zijn hersenen sturen de spieren aan op basis van gewoontes, waardoor het lichaam aanvankelijk scheef blijft bewegen. Het duurt een tijdje voordat het paard ook zelfstandig rechter beweegt en zijn lichaam gelijkmatiger belast. 

    Praktische tips voor een betere gewichtsverdeling:

    Begin bij het verticale evenwicht
    Verticaal evenwicht draait om de gewichtsverdeling van de voorhand over beide voorbenen. Van nature is deze verdeling niet gelijkmatig. Met gerichte training kun je dit verbeteren en bijdragen aan een stabielere basis voor je paard.

    Werk daarna aan het laterale evenwicht
    Lateraal evenwicht betreft de balans tussen de linker- en rechterzijde van het lichaam. Ongelijke spierspanning, die van nature aanwezig is, zorgt ervoor dat het skelet in een banaanvorm beweegt, waarbij het verticale evenwicht naar de bolle kant verschuift. Door het laterale evenwicht te verbeteren wordt het paard rechter in zijn skelet en verdeelt het zijn gewicht gelijkmatiger.

     

    Hoe lang duurt het om ongelijke hoeven te corrigeren?

    De tijd die nodig is om de vorm van de hoeven te verbeteren hangt sterk af van de mate van scheefheid, de ondersteuning van bijvoorbeeld een osteopaat en de consistentie van je training. Bij sommige paarden kan het maanden tot zelfs jaren duren voordat de hoeven symmetrischer worden. Geduld is hierbij cruciaal. In veel gevallen blijft er een lichte mate van ongelijkheid. 

    Besef dat het verbeteren van de symmetrie en gewichtsverdeling van je paard een proces is. Tijdens de training kun je hier het meeste invloed op uitoefenen. Maar buiten de training om beweegt je paard zelfstandig en vaak volgens zijn oude patronen.

    Het kost tijd voordat de effecten van de training ook merkbaar worden in hoe je paard zichzelf in zijn dagelijkse beweging evenwichtiger voortbeweegt. 

    Preventie is de sleutel

    Ongelijke hoeven ontstaan vaak door langdurige scheve belasting. Daarom is preventie zo belangrijk. Een goede basisopleiding voor een jong paard kan helpen om van meet af aan een symmetrische belasting te ontwikkelen. Hoe eerder je begint met een correcte, paardvriendelijke training, hoe kleiner de kans op scheefheid en ongelijke hoeven.

    Conclusie


    Ongelijke hoeven zijn vaak een gevolg van de natuurlijke scheefheid en de daarbij horende ongelijke belasting. Uitzonderingen daargelaten. Er zijn ook paarden waarbij er onderliggende oorzaken te vinden zijn als bijvoorbeeld artrose in bepaalde gewrichten.

    Door de symmetrie in het lichaam te verbeteren, kun je de gewichtsverdeling van de massa optimaliseren en het probleem op termijn verbeteren. Heb geduld, werk consistent, en houd de voortgang bij. 

    Heb je vragen of wil je begeleiding in dit proces? Neem gerust contact op. Samen onderzoeken we hoe je je paard het beste kunt helpen!